Di sản Saadi

Bài thơ “Con cháu Adam” từ tác phẩm “Vườn Hồng” của Saadi được thêu bằng chỉ vàng trên một tấm thảm Ba Tư đặc biệt và được treo trang trọng ở trước cửa của Trụ sở Liên Hiệp QuốcNew York. Bài thơ này được dịch ra hầu hết các thứ tiếng của thế giới và hầu như ai cũng biết. Dưới đây là nguyên bản tiếng Ba Tư và bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Viết Thắng. Bản tiếng Việt ưu tiên dịch bám sát ý của nguyên bản tiếng Ba Tư, riêng tiếng Anh có đến hàng chục bản dịch khác nhau:

بنى‌آدم اعضای یک پیکرند

که در آفرینش ز یک گوهرند

چو عضوى به درد آورَد روزگار

دگر عضوها را نمانَد قرار

تو کز محنت دیگران بی‌غمی

نشاید که نامت نهند آدمی

Con cháu Adam là những thành viên từ một xác

Cùng chung bản chất từ một sáng tạo mà thôi.

Nếu bệnh tật tấn công trên cơ thể ở một phần này

Thì những phần còn lại của cơ thể làm sao yên được.

Nếu bạn thờ ơ trước bất hạnh khổ đau người khác

Thì bạn không xứng đáng với tên gọi con người.

Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon từng nói ở Tehran rằng: “Tại lối vào của Liên Hiệp Quốc có một tấm thảm tuyệt vời. Tôi nghĩ rằng đây là tấm thảm lớn nhất của Liên Hiệp Quốc, nó tô điểm cho bức tường ở Liên Hiệp Quốc, là món quà tặng của nhân dân Iran. Cùng với tấm thảm này là những lời kỳ diệu của nhà thơ Ba Tư vĩ đại, Saadi. (At the entrance of the United Nations there is a magnificent carpet – I think the largest carpet the United Nations has – that adorns the wall of the United Nations, a gift from the people of Iran. Alongside it are the wonderful words of that great Persian poet, Sa’adi).